Column Jan Müller (februari 2025)
Publiek-private samenwerking. Kans of kansloos?
In de mediasector komen publieke en private partijen vaak samen bij de betaalmuren. Deze muren bieden weinig ruimte voor ontmoeting; er zijn nauwelijks ramen, laat staan deuren. Aan de ene kant staat de ‘mediawettelijke opdracht’ om met onafhankelijke en vrij toegankelijke journalistiek alle inwoners van Nederland van betrouwbare informatie te voorzien. Aan de andere kant zijn er de belangen van private partijen, die die muren moeten opwerpen, simpelweg omdat hun verdienmodel daarop is gebaseerd.
In de mediawet staat ook dat het media-aanbod evenwichtig, pluriform en gevarieerd moet zijn. En daar zou het eerste raam in de muur open moeten kunnen gaan: we zijn het er aan beide kanten over eens dat een pluriform medialandschap van groot belang is voor de democratische werking van onze samenleving. Het zorgt voor verschillende stemmen, unieke perspectieven en een eerlijker debat.
Bij de regionale publieke omroepen hebben we al een aantal mooie voorbeelden van wat er gebeurt als pluriformiteit een uitgangspunt is voor publiek-private samenwerking en geen beperking. Als er dus ook een deur in de muur opengaat.
Zo besloten Omroep Gelderland en Follow The Money de krachten te bundelen op het gebied van onderzoeksjournalistiek. Een voorbeeld van een moderne samenwerking tussen twee mediaplatforms die de lezer als uitgangspunt namen en de verschillen tussen publiekelijk beschikbaar stellen enerzijds, en commerciële belangen anderzijds, konden slechten. Een mooi staaltje van gedegen onderzoeksjournalistiek, een specialisme dat tegenwoordig op veel redacties onder druk staat. Deze samenwerking heeft geleid tot een prijs voor het beste sportverhaal, een erkenning die niet alleen de kwaliteit van het werk benadrukt, maar ook het belang van samenwerking in het versterken van journalistieke inhoud. Dit type partnerschap maakt het mogelijk om journalistieke verhalen met diepgang en nuance te vertellen en verbinding te vinden met het publiek.
Publiek-private samenwerking kan ook op andere manieren relevant worden ingevuld. Zo is het al jaren lastig voor Friese media om goed Fries sprekende en schrijvende journalisten te vinden. Dus zetten regionale Omrop Fryslân, de Leeuwarder Courant, het Friesch Dagblad en Hogeschool NHL Stenden de opleiding Friese Journalistiek en Media op. De minor moet het voor Friese media makkelijker maken om journalisten en mediaprofessionals te vinden die het Fries professioneel kunnen gebruiken en kennis hebben van de Friese cultuur, geschiedenis en samenleving. Een samenwerking dus die bijdraagt aan het versterken van de journalistiek basis.
In het recente rapport van de Wetenschappelijke Raad voor de Regering, Aandacht voor media. Naar nieuwe waarborgen voor hun democratische functies, en in een reactie van de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap daarop, wordt de cruciale rol benadrukt van zowel publieke als private mediapartijen en de waarde die zij bieden in journalistieke kwaliteit.
Onze inzet om publiek-private samenwerking te omarmen is niet vrijblijvend. We zetten ons actief in voor een gezamenlijke agenda die de lokale en regionale journalistiek versterkt; in overleg met publieke en private partners onderzoeken we hoe we samen de uitdagingen van het moderne medialandschap kunnen aangaan.
Wij bouwen dan ook graag mee aan een toekomstbestendige journalistiek, waarin publiek en privaat elkaar aanvullen en versterken.
Jan Müller
Directeur Regionale Publieke Omroep
