Column Jan Müller (oktober 2025)
Bureaus Lokaal: samen sterker van buurt tot nationaal
In april 2022 ondertekenden de NOS en de 13 regionale publieke omroepen een journalistieke alliantie. Als nieuwspartners die al langer samenwerkten legden we daarin onze gezamenlijke journalistieke waarden vast. We beschreven hoe we tot verdere kwaliteitsverbetering van de nieuwsvoorziening bij alle betrokken partners komen. Dat moet dus leiden tot meer kwaliteit voor het publiek. Belangrijk uitgangspunt: de regionale publieke omroepen en de NOS vullen elkaar aan en versterken elkaar. Door krachten te bundelen wordt een groter publiek bereikt met nieuws, wordt de herkenbaarheid vergroot en ontstaan nieuwe verbindingen met (nieuw) publiek. Goede voorbeelden daarvan vinden we in de wederzijdse zichtbaarheid in de apps van de NOS (met specifieke aandacht voor regionaal nieuws) en die van de 13 regionale omroepen (waar het NOS-nieuws ook een plek heeft). Met een significant extra bereik voor landelijk en regionaal nieuws tot gevolg.
Deze alliantie kreeg destijds aandacht in de Tweede Kamer en bij de verschillende bewindspersonen. Gevraagd naar de visie op het totale publieke omroepbestel besloot toenmalig staatssecretaris Uslu om de ‘drie lagen’ zelf na te laten denken over hun toekomst. De journalistieke alliantie tussen de NOS en de regio werd het vertrekpunt, een publiek journalistiek huis werd ontworpen en in 2024 zag een volgende journalistieke alliantie het licht: die tussen RPO en NLPO. Zo ontstaat langzaam maar zeker een ecosysteem van landelijke, regionale en lokale journalistiek.
Hier lees je over een interessant project dat is voortgekomen uit deze samenwerking: ‘Bureaus Lokaal’. In 9 proeftuinen in het land delen lokale omroepen, regionale redacties en de NOS niet alleen verhalen, maar werken we verder aan dat ecosysteem. De manier waarop we dat doen verdient aandacht: niet slechts uitwisseling van content, maar gezamenlijke productie, verdieping en ruimte voor experiment.
En het levert al tastbare journalistiek op: themaweken in Limburg over onveilige plekken en situaties voor vrouwen, onderzoek naar armoede en ‘noaberschaop’ in Twente, prachtige producties over de achtergronden van het zomercarnaval in Rotterdam en verhalen rond leegstand en woongruimte in Overijssel. Het zijn geen losse items maar verhalen met echte meerwaarde. Teams verdiepen samen onderwerpen en dragen gezamenlijk verantwoordelijkheid voor uitvoering.
Misschien nog belangrijker is wat er tussen de regels gebeurt: de publieke kracht van nabijheid wordt gekoppeld aan nationale schaal. Regionale en lokale omroepen brengen lokale kennis, nuance en legitimiteit; de NOS biedt schaal en zichtbaarheid. Samen ontstaat een journalistieke infrastructuur die beter toegerust is om zowel lokale urgenties te belichten als landelijke thema’s te verbinden.
Bureaus Lokaal is geen quick fix, maar een investering. Waar voorwaarden voor succes als financiering, structurele tijdsinvestering, verduurzaming en behoud van autonomie en redactionele onafhankelijkheid óók aan de orde komen. Als het werkt zoals bedoeld, dan groeit er uit al die Bureaus Lokaal een bouwwerk van vertrouwen en vakmanschap. Een infrastructuur dat ‘lokaal verhaal’ en ‘nationale spiegel’ combineert. Voor kijkers en luisteraars betekent dat: meer nuance, meer nabijheid en verhalen die zowel lokaal en regionaal raken als landelijk resoneren. En dat hebben we hard nodig in een tijd waarin nuance en verbondenheid schaars zijn.
Jan Müller
Directeur Regionale Publieke Omroep (RPO)